گزارشی از آمار مهاجرت دانشجویان ایرانی

جمعیت ایرانیان خارج از کشور

جمعیت مهاجران ایرانی در دنیا بر اساس آخرین آمار موجود قابل استناد در سال 2020 میلادی، 1.8 میلیون نفر است که 2.23 درصد از جمعیت ایران را تشکیل می دهد. هر چند بر اساس منابع داخلی (دبیرخانه شورای عالی ایرانیان)[1] جمعیت مهاجران ایرانی خارج از کشور 4.04 میلیون نفر برآورده شده است که این آمار بر اساس منابع بین المللی قابل راستی آزمایی نیست.

---

دانشجویان ایرانی در خارج از کشور

تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور طی سال های 2000 تا 2018 افزایش 2/3 برابری همراه بوده است. در بازه2011 تا 2018 تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور در تراز 50 هزار دانشجو ثابت مانده است. در سال 2018 تقریبا 6/1 درصد از کل دانشجویان در خارج از کشور مشغول به تحصیل بوده‌اند.

مقاصد اصلی دانشجویان ایرانی

آمریکا، ترکیه، آلمان، ایتالیا و کانادا به عنوان پنج مقصد اصلی دانشجویان ایرانی در دنیا هستند.

تعداد دانشجویان ایرانی در کانادا

تعداد دانشجویان ایرانی در سال 2018 در کشور کانادا با افزایشی تقریبا 7 درصدی نسبت به سال 2017 همراه بوده و از3884 دانشجو به 4٬146 دانشجو در سال 2018 رسیده است.

در سال 2018 کشور ایران به لحاظ شاخص دانشجوفرستی به کشور کانادا در رتبه 8 قرار داشته است.

دانشجویان ایرانی در آمریکا

در سال 2019 تعداد دانشجویان ایرانی در آمریکا نسبت به سال 2018  با کاهشی تقریبا 6 درصدی همراه بوده و از 12 هزار و 142 نفر در سال 2018 به 11 هزار و 451 نفر در سال 2019 رسیده است.

رتبه ایران به لحاظ دانشجوفرستی در کشور آمریکا از سال 2011 تا 2019 همواره در بازه‌های بین 11 تا 20 قرار داشته است.

تعداد متخصصان بازگشتی به ایران

بنا بر آخرین آمار در سال 1400 ، کشورهای ایالات متحده آمریکا، کانادا، انگلستان، استرالیا، مالزی، آلمان، هلند، ایتالیا، سوئد و فرانسه به ترتیب مهم ترین مقاصد مهاجرتی متخصصان ایرانی بازگشتی بوده‌اند. بیش از 420 متخصص ایرانی از ایالات متحده آمریکا، بیش از 310 متخصص ایرانی از کانادا، بیش از 160 متخصص ایرانی از انگلستان، بیش از120 متخصص ایرانی از استرالیا، بیش از 90 متخصص ایرانی از مالزی و آلمان، بیش از 60 متخصص ایرانی از هلند و ایتالیا و بالغ بر 50 متخصص ایرانی از فرانسه به کشور بازگشته اند.

توزیع متخصصان ایرانی بازگشتی براساس رتبه دانشگاه‌ها

بنا بر آخرین آمار تا پایان فروردین 1400، تا کنون 121 نفر از متخصصان ایرانی (معادل  8/5  درصد)  از 10 دانشگاه برتر جهان به ایران بازگشته‌اند.

گروه رشته تخصصی ایرانیان بازگشتی

اغلب ایرانیان بازگشتی از طریق طرح همکاری با متخصصان و دانشمندان ایرانی غیرمقیم در حوزه فنی مهندسی مشغول به تحصیل و کار هستند. حوزه های علوم انسانی، علوم پایه، علوم پزشکی و هنر و معماری در رده های بعدی قرار دارند.

وضعیت ماندگاری و  بازگشت المپیادی ها و رتبه های برتر کنکور در ایران

تحلیل آمار دریافتی از اداره كل گذرنامه در بازه زمانی سال 1380 تا مرداد 1399 نشان می‌دهد كه 56.6 درصد دارندگان مدال در المپیادی های دانش‌آموزی  1/69 درصد از افراد مشمولان بنیاد3/78 درصد حائز رتبه‌های یک تا هزار آزمون سراسری در داخل کشور هستند.

در این میان، 4.4 درصد از المپیادی ها، 3.7 درصد از مشمولان تحت پوشش بنیاد و 2.6 درصد از رتبه های برتر کنکور که پیشتر از کشور خارج شده بودند، به ایران بازگشته‌اند.

[1] دبیرخانه شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور

منبع

سالنامه مهاجرتی ایران1400 معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری