حوزه علمیه با هشتاد هزار طلبه، بودجه‌ای بیست‌ برابر وزارت آموزش و پرورش با سیزده میلیون دانش‌آموز دریافت می‌کند.

کاربری در شبکه‌های اجتماعی مدعی شد که در بودجه سال آینده، میزان بودجه تخصیص داده‌شده به 80هزار طلبه حوزه، 20برابر بودجه اختصاص یافته شده برای 13میلیون دانش‌آموز آموزش و پرورش است.

تیم فکت‌یار برای صحت‌سنجی ادعاهای این کاربر، آمار ارائه‌شده در لایحه بودجه سال 1401 را به‌همراه تمامی پیوست‌های آن مورد بررسی قرار داد. در این مرحله ابتدا به بررسی میزان بودجه اختصاص‌یافته برای وزارت آموزش و پرورش در مقایسه با بودجه تمامی حوزه‌های موجود در بودجه سال 1401 پرداخته شد. نتیجه آن‌که میزان بودجه وزارت آموزش و پرورش بیش از 25برابر بودجه مجموع حوزه‌های علمیه است. همچنین در ادامه، تمامی نهادهای مذهبی و بخش‌های مذهبی دیگر سازمان‌ها را نیز محاسبه کرده و میزان بودجه وزارت آموزش و پرورش با آن‌ها مقایسه شد.

نتایج گواه‌ بر نسبت بیش از 3/15برابری بودجه آموزش و پرورش در مقایسه با تمامی نهادهای مذهبی و بخش‌های مذهبی سازمان‌های دیگر بود. نهایتاً تیم فکت‌یار نتایج حاصل از جمع بودجه‌های اختصاص‌یافته برای اعتبار طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای را نیز با بودجه جاری این سازمان‌ها جمع کرده و بین این دو گروه مقایسه‌ای انجام داد که نتیجۀ به‌دست‌آمده از آن، بار دیگر نشان‌دهندۀ نسبت بیش ‌از 14برابری بودجه وزارت آموزش و پرورش در مقایسه با تمامی بخش‌های مرتبط با روحانیت در کشور بوده است.

بنابراین گزاره ادعایی موجود، به‌هیچ‌وجه صحت نداشته و تماماً کذب است. مشروح این بررسی به شرح ذیل است:

بر اساس لایجه بودجه سال 1401 که توسط سازمان برنامه و بودجه تدوین شده است؛ وزارت آموزش و پرورش با شماره دستگاه اصلی 127500، بودجه‌ای معادل با 1312066015 میلیون‌ریال را در اختیار دارد.

در بودجه سال 1401 نیز چهار بند به حوزه‌های علمیه اختصاص یافته است:

شورای برنامه‌ریزی مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان با شماره دستگاه اصلی 114025 و بودجه‌ای معادل با 1680000 میلیون‌ریال؛

• شورای عالی حوزه‌های علمیه با شماره دستگاه اصلی 114020 و بودجه‌ای معادل با 17186690 میلیون‌ریال؛

• شورای برنامه‌ریزی مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان با شماره دستگاه اصلی 114025 و بودجه‌ای معادل با 1680000 میلیون‌ریال؛

• مرکز خدمات حوزه‌های علمیه با شماره دستگاه اصلی 114084 و بودجه‌ای معادل با 28088160 میلیون‌ریال؛

• شورای سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه خواهران با شماره دستگاه اصلی 114318 و بودجه‌ای معادل با 4603000 میلیون‌ریال.

حال اگر ما مجموع بودجه این چهار نهاد حوزوی را با یکدیگر جمع کنیم؛ به عدد 51557850 میلیون‌ریال می‌رسیم که در مقایسه با بودجه 1312066015 میلیون‌ریالی وزارت آموزش و پرورش، نسبتی کمتر از 4درصد دارد و ادعای کاربر فوق اختلاف فاحشی نادرست می‌باشد.

در ادامه تیم فکت‌یار این احتمال را نیز مورد بررسی قرار داد که شاید منظور از طلبه و حوزه، تمامی نهادهای مذهبی موجود در کشور باشد نه فقط حوزه‌های علمیه. لذا با بررسی تمامی نهادهای مورد نظر آنها را در 2 گروه به موارد حوزوی نام‌برده شده اضافه کرد: 

۱. نهادهای مشابه با حوزه علمیه

در این بخش می‌توان به سازمان تبلیغات اسلامی اشاره کرد که با شماره دستگاه اصلی 114300، بودجه‌ای 15342787 میلیون‌ریالی در اختیار دارد.

۲. بخش‌های درون‌سازمانی دستگاه‌ها که مرتبط با حوزه‌های علمیه هستند:

در اینجا به 17 عنوان می‌توان اشاره کرد که در جدول زیر خلاصه می‌شود:

نام بخش درون‌سازمانی(به اختصار)	شماره دستگاه اصلی بخش نام‌برده	بودجه اختصاص‌یافته
خدمات فرهنگی ـ عقیدتی پلیس	106000	1230000
خدمات فرهنگی ـ عقیدتی وزارت دفاع	111100	530000
خدمات فرهنگی ـ عقیدتی ستاد مشترک ارتش	111200	1072968
خدمات فرهنگی ـ عقیدتی ستاد مشترک سپاه	111300	2165854
خدمات فرهنگی ـ عقیدتی ستاد فرماندهی کل	111400	100000
حمایت از برنامه‌های دینی ـ فرهنگی بسیج اساتید	113500	671307
اجرای امور دینی و توانمندسازی انقلابیون تأثیرگذار در دانشگاه	113500	3176320
حمایت از توسعه علوم انسانی اسلامی	113500	20680
حمایت از فعالیت‌های قرآنی بسیج محلات	113600	400000
پژوهش های دینی، علمی و کاربردی	113600	118800
تأمین فضای آموزشی طلاب	114000	2100000
سازماندهی حج	114000	189000
نظارت و اداره اماکن مذهبی و موقوفات	114000	4691000
حمایت از فعالیت‌های قرآنی بسیج محلات	114000	1864000
اصلاح و ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی	114000	150000
پژوهش‌های دینی، علمی و کاربردی	114000	909310
پژوهش‌های دینی، علمی و کاربردی	128500	55688
جمع کل بخش‌های ذکر شده:	–	19444927

بر این اساس اگر ما بودجه تمامی نهادهای مرتبط با حوزه علمیه و همچنین تمامی بخش‌های درون‌سازمانی مرتبط را با یکدیگر جمع کنیم(51557850 + 19444927) به عدد 86345564 میلیون‌ریال می‌رسیم که باز هم در مقایسه با بودجه وزارت آموزش و پرورش، نسبتی 5/6 درصدی پیدا می‌کند.

تیم فکت‌یار فرضیۀ جدیدی را مورد بررسی قرار داد. در قانون بودجه، فارغ از بودجه اختصاص‌داده‌شده به امور جاری نهادهای مختلف، بودجه‌هایی برای ساخت و توسعه، نوسازی امکانات و مواردی از این دست به برخی سازمان‌ها داده می‌شود که این موارد همگی در پیوست شماره 1 بودجه 1401 تحت عنوان «اعتبار طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای» آورده شده است. بر اساس این پیوست منتشرشده، فصلی تحت عنوان «آموزش و پرورش عمومی» با شماره طبقه‌بندی 1801000000 وجود دارد که مطابق با آن بودجه‌ای معادل 236677192 میلیون‌ریال ثبت گردیده ‌است.

در ادامه همین بخش، فصل دیگری تحت عنوان آموزش فنی و حرفه‌ای و مهارت‌آموزی با شماره طبقه‌بندی 1802000000 و بودجه اختصاص‌یافته 6380402 میلیون‌ریال وجود دارد.

حال اگر همین بررسی را برای طبقه‌بندی‌های مذهبی انجام دهیم؛ در پیوست شماره 1 به موارد زیر برمی‌خوریم:

فصل دین و مذهب شماره طبقه‌بندی 1701000000 و بودجه 18249075 میلیون‌ریالی،

 و سه زیربخش در فصل برنامه آموزش نیروی انسانی متخصص با شماره طبقه‌بندی 1803001000 که مجموع بودجه این سه، 286944 میلیون‌ریال را شامل می‌شود.

حال اگر ما تمامی موارد پیوست 1 را  ـکه شامل بودجه‌های عمرانی و تعمیرات و امثالهم نیز می‌شوندـ با موارد قبلی ادغام کنیم؛ در مجموع عددهای زیر برای این نهادها به‌دست می‌آید:

کل بودجه اختصاص‌یافته، اعم از جاری و اعتبار طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای	میزان بودجه
وزارت آموزش و پرورش	1564158504
تمامی نهادهای مذهبی	106931793

حال اگر ما باز هم نسبت میان این دو مورد را با یکدیگر بررسی کنیم؛ مقایسه میان کل بودجه اختصاص‌یافته تمامی نهادهای مذهبی در مقایسه با کل بودجه وزارت آموزش و پرورش به نسبتی کمتر از 7درصد خواهد رسید و اصلاً نیازی به به‌حساب آوردن دیگر نهادهای مرتبط با کودکان در این مقایسه وجود ندارد. در نهایت، تیم فکت‌یار با بررسی تمامی جوانب مفروض، گزارۀ مدعایی را رد می‌کند.