واکسن سینوفارم در دو نوع پکن (BBIBP) و ووهان (WIBP) تولید شده است. واکسن سینوفارم ووهان مجوز استفاده اضطراری سازمان بهداشت جهانی را ندارد و در حال ارزیابی است. واکسن سینوفارم پکن اولین واکسن چینی کووید-۱۹ است که سازمان بهداشت جهانی برای استفاده اضطراری به آن جواز داده است؛ ولی ایران مانند سایر کشورها از نوع سینوفارم پکن برای واکسیناسیون استفاده کرده است. همچنین قیمت این واکسن در کشورهای مختلف متفاوت بوده و این نشان میدهد شرکت سینوفارم با یک قیمت مشخص واکسن را عرضه نکرده است. در بررسیهای صورت گرفته، کشورها برای سینوفارم بین ۵ تا ۱۵ دلار پرداختهاند.
روزنامه جهان صنعت در تاریخ ۳ شهریور با تیتر رمزگشایی کیفیت سینوفارم مدعی شد: «دیروز بار دیگر رکورد قربانیان کرونا شکست و ۷۰۹ تن از هموطنانمان به کام مرگ فرو رفتند. در همین حال تردیدها درباره اثربخشی واکسنها در ایران نیز پررنگتر شده است. در حال حاضر بیشترین واکسنی که در ایران تزریق میشود «سینوفارم» است که به تازگی موضوع کیفیت این واکسن حرف و حدیثهایی به دنبال داشته است. بر اساس شنیدهها گویا واکسن سینوفارم چینی دو نوع دارد که در دو شرکت مختلف با دو کیفیت متفاوت تولید میشوند. نوع اول واکسن سینوفارم ووهانی است که در سایت ووهان با کیفیت کمتر تولید و با قیمت هر عدد ۱۰ دلار به فروش میرسد. دیگری واکسن سینوفارم ساخت پکن است که در شهر پکن با کیفیت بیشتر و با قیمت هر عدد ۲۵ دلار تولید و فروخته میشود. در همین راستا به تازگی شایعاتی به گوش میرسد که واکسن سینوفارم ووهان از نظر میزان اثربخشی بسیار کماثرتر از نمونه اصلی است و شاید همین موضوع دلایل افزایش تلفات در افراد واکسینه شده است.»
محمد هاشمی، سخنگوی وزارت بهداشت، در پیامی به فکتیار گفت: «خبری که منتشر شده کذب است. درباره کیفیت سینوفارم که دو نوع واکسن داریم اصلا چنین چیزی وجود ندارد.واکسن سینوفارمی که وارد ایران شده همان واکسنی است که تاییدیه سازمان غذا و داروی کشور را دارد و نوع دومی هم ندارد. مشخص نیست این اخبار را از کجا منتشر کردند.»
در بررسیهای انجام شده با توجه به تاریخ انتشار خبر که ۳ شهریور ۱۴۰۰ بوده است، تعداد ۷۰۹ فوتی در روز قبل یعنی ۲ شهریور تایید میشود.
وبسایت رسمی وزارت بهداشت به تاریخ ۲ شهریور ۱۴۰۰ منتشر کرد: «از دیروز تا امروز، ۲ شهریور ۱۴۰۰ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۴۰ هزار و ۶۲۳ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که ۵ هزار و ۴۸۷ نفر از آنها بستری شدند. مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۴ میلیون و ۷۵۶ هزار و ۳۹۴ نفر رسید. متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۷۰۹ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۱۰۳ هزار و ۳۵۷ نفر رسید.»
سایت wikipedia.org درباره واکسن سینوفارم ووهان نوشته است: «واکسن سینوفارم WIBP COVID-19 یک واکسن ویروس غیرفعال است که توسط گروه ملی دارویی چین (سینوفارم) و موسسه محصولات بیولوژیکی ووهان آن تولید شده است.»
PAHO درباره واکسن سینوفارم ووهان نوشته است: «واکسن سینوفارم/WIBP COVID-19 توسط شرکت ملی بیوتک چین و موسسه محصولات بیولوژیکی ووهان ساخته شده. این واکسن غیرفعال، مجوز استفاده اضطراری سازمان بهداشت جهانی را ندارد و در حال ارزیابی (آخرین بررسی در وبسایت رسمی WHO EUL در ۱ سپتامبر ۲۰۲۱) است. از سوی کمیسیون اروپا (بر اساس توصیه آژانس دارویی اروپا) مجاز به استفاده نیست ولی اداره ملی محصولات پزشکی چین مجوز بازاریابی مشروط در افراد ۱۸ سال و بالاتر را داده است.»
بر اساس جدول منتشرشده، لیست واکسنهای کرونا و وضعیت تاییدیه آنها در سایت رسمی سازمان بهداشت جهانی، واکسن سینوفارم پکن مجوز تزریق را دریافت ولی واکسن سینوفارم ووهان در تاریخ ۲۳ جولای ۲۰۲۱ پرونده خود را برای بررسی به سازمان بهداشت جهانی ارسال کرده است.
Medicalnewstoday درباره واکسن سینوفارم پکن نوشته است: «واکسن کووید-۱۹ سینوفارم، با نام اختصاری BBIBP-CorV، که در مؤسسه بیولوژیکی محصولات بیولوژیکی پکن (BBIBP) ساخته است، اولین واکسن چینی کووید-۱۹ است که سازمان بهداشت جهانی برای استفاده اضطراری به آن جواز داده است.»
در تصویر زیر ردیف ۱۰ مشخصات واکسن سینوفارم پکن را با علامت اختصاری BIBP نشان میدهد که مجوز سازمان بهداشت جهانی را گرفته است و در ردیف ۱۴ اطلاعات واکسن سینوفارم ووهان با علامت اختصاری WIBP را نشان میدهد که هنوز مجوز سازمان بهداشت جهانی را دریافت نکرده ولی مدارکش را ارسال کرده است.
Timesofindia به تاریخ ۱ جون ۲۰۲۱ (۱۱ خرداد ۱۴۰۰) درباره قیمت سینوفارم نوشت: «قیمتگذاری متفاوت واکسن سینوفارم توسط چین برای شرکای مختلف خود در جنوب آسیا باعث ایجاد غوغا شده است. ادعاها مبنی بر اینکه بنگلادش برای هر دوز ۱۰ دلار آمریکا پرداخت میکند؛ در حالی که سریلانکا برای هر دوز واکسن سینوفارم ۱۵ دلار آمریکا میپردازد، بحثهایی را در هر دو کشور برانگیخته است.»
Zeenews به تاریخ ۲۰ جون ۲۰۲۱ (۳۰ خرداد ۱۴۰۰) نوشت: «نپال در حال برنامهریزی برای خرید واکسن کووید-۱۹ شرکت چینی Sinopharm براساس توافقنامه عدم افشای است، اما برخی نشریات رسانهای قیمت خرید واکسن Sinopharm را حدود ۱۰ دلار برای هر دوز فاش کردهاند که چین را ناامید کرده است.»
Beloomberg به تاریخ ۱۹ آگوست ۲۰۲۱ ( ۲۸ مرداد ۱۴۰۰) نوشت: «اوگاندا تعهدنامهای برای خرید ۱۸ میلیون دوز واکسن سینوفارم چین برای تسریع سرعت تلقیح کووید-۱۹ امضا کرد، زیرا عرضه واکسنهای اهدایی تاکنون نامنظم بوده است. به گفته هنری Mwebesa، مدیر خدمات سلامت عمومی در وزارت بهداشت اوگاندا، این کشور ۵.۵۰دلار به ازای هر دوز از طریق مرکز Covax پرداخت خواهد کرد. او در بیانیهای گفت که این پیشنهاد گزینه ای ارزانتر و قابل اطمینانتر برای کشور آفریقای شرقی است.»
خبرگزاری فارس به تاریخ ۱۴ شهریور ۱۴۰۰ درباره شایعه کیفیت واکسن سینوفارم نوشت: «طی روزهای گذشته یکی از روزنامههای کشور، مطلبی با عنوان «رمزگشایی کیفیت سینوفارم» منتشر کرد که در آن به بررسی شبهاتی درباره میزان اثربخشی واکسنهای کرونای وارداتی از چین میپرداخت. مهمترین ادعایی که این گزارش سعی داشت به آن بپردازد، شایعه استفاده از نوع واکسن سینوفارم مورد استفاده در ایران بود. اما پس از انتشار این مطلب، عدهای با سوءاستفاده از تیتر گزارش، مدعی شدند علت ۱۰ برابر شدن مرگ کرونایی در ایران استفاده از نوع ارزانتر واکسن سینوفارم چینی بوده. این عده ادعا میکنند ایران، واکسن سینوفارم ووهان (که مجوزهای لازم را نداشته) را به دلیل قیمت پایینتر نسبت به سینوفارم پکن وارد کرده است. برخلاف شایعاتی که درباره این گزارش مطرح شده، این روزنامه در هیچ کجای مطلب پاسخ قاطعی به این ادعا که کدام نوع واکسن سینوفارم وارد شده، نداده. ضمن آنکه هیچ نظر قطعی هم درباره کیفیت واکسنها مطرح نکرده و فقط شایعه موجود را مطرح کرده و به بررسی آن پرداخته است. حتی پس از دریافت نظرهای مختلف هم از قضاوت نهایی پرهیز کرده و آورده است: «…بنابراین مشخص نیست در این بین چه سازمانی حقیقت را بازگو میکند» جالب آنکه حتی هیچ یک از کارشناسانی که با این رسانه مصاحبه کردهاند، چنین ادعاهایی را تایید نکردهاند و حتی نکات متعددی بر خلاف شایعه مورد ادعا مطرح کردهاند. مثلا در بخشی از اظهارات دکتر ناجی، دکترای ویروسشناسی و رئیس مرکز ویروسشناسی بیمارستان مسیح دانشوری، یکی از دلایل بالابودن میزان تلفات افراد واکسینه در ایران، طولانی شدن زمان میان دوز اول و دوز دوم عنوان شده است. نکته دیگر در صحبتهای کیانوش جهانپور، مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو به عنوان فرد مطلع در واردات واکسن است که میگوید: واکسن سینوفارم ووهان در ایران مجوز مصرف ندارد. تنها واکسن چینی دارای مجوز واردات و مصرف در ایران، سینوفارم پکن با نام Sinopharm (Beijing): BBIBP-CorV است. ضمن اینکه امکان ندارد هلالاحمر به دلیل ارزانی، واکسن ووهان وارد کرده باشد زیرا واکسن سینوفارمی که از آنها خریداری شده کمتر از ۱۰ دلار است. جهانپور در این گزارش تاکید میکند که ووهان حتی طرف ایران هم نشده.»
شهرآرا نیوز به تاریخ ۲۵ آبان ۱۴۰۰ عکسهای واکسیناسیون در مشهد را که توسط محمد حسن صلواتی گرفت شده است منتشر کرد که در زیر تصویر ویال سینوفارم پکن آمده است.
تصویر ویال سینوفارم پکن که توسط شهرآرا نیوز منتشر شد
Timesofindia تصویری از واکسن سینوفارم منتشر کرده است که در زیر آمده است.
تصویر Timesofindia از واکسن سینوفارم