خلاصه بررسی
محمود احمدی بیغش، نماینده شازند، روز سه‌شنبه ۱۷ مرداد، در جریان سوال از امین‌حسین رحیمی، وزیر دادگستری، در صحن علنی مجلس گفت ۳۰ درصد مردم شهرستان شازند مبتلا به سرطان‌اند.
شرح ادعا
محمود احمدی بیغش، نماینده شازند در اظهاراتی که در مجلس داشت و به محتوای وایرال هم تبدیل شد، گفت: «۳۰ درصد شهرستان شازند مبتلا به سرطان هستند، چراکه شازند آلوده ترین شهر ایران به لحاظ زیست محیطی است و علت غالب مرگ و میر در شازند سرطان است».
راستی‌آزمایی
• احمدی بیغش ۳۱ تیرماه هم در جلسه شورای اداری استان مرکزی که با حضور ابراهیم رئیسی برگزار شد، گفته بود: ۲۵% خانواده‌ها در شازند حداقل یک بیمار سرطانی دارند که ماهانه باید ۱۱ میلیون تومان برای درمان هزینه کنند. درحالی‌که اکثر آنها زیر خط فقر هستند.
• آصفری، نماینده اراک در مجلس نیز می‌گوید: ۳۰۰ نفر به دلیل آلایندگی نیروگاه شازند، مبتلا به سرطان شدند.
• در تماس با فرمانداری، شبکه بهداشت و درمان شازند موفق به دریافت اطلاعات مفیدی برای راستی‌آزمایی این ادعا نشدیم.
• پیگیری‌های فکت‌یار از مرکز ملی سرطان و کارشناسان در وزارت بهداشت نشان داد: آخرین آمار رسمی که در گزارشی با عنوان «نظام ثبت سرطان ایران» آمده، مربوط به ۵ سال پیش (۱۳۹۷) است.
• اما در لابلای صفحات روزنامه‌ها و دیگر رسانه‌ها، به نقل‌قول‌های جالبی از زبان دهیاری، شورای شهر و فرمانداری شازند رسیدیم.
• سال ۹۳ روزنامه شهروند، سال ۹۷ روزنامه ایران، روزنامه قدس و چند ماه پیش هم روزنامه هم‌میهن با انتشار گزارش‌های مفصلی درباره بیماری و آلودگی این منطقه نوشتند.
• از آن‌جا که آمار رسمی و جدیدی درباره سرطان در شازند وجود ندارد، علی‌رغم داشتن دلایل بسیاری مبنی بر شیوع بیماری، ما به این نقل‌قول، برچسب غیرقابل بررسی می‌دهیم.
اظهارات نمایندگان استان مرکزی درباره آلودگی و بیماری سرطان در شهر شازند:
محمود احمدی بیغش، نماینده شازند در مجلس:
• از جمعیت شازند، حدود ۲۵ درصد خانواده‌ها حداقل یک بیمار سرطانی دارند که ماهانه باید ۱۱ میلیون تومان برای درمان هزینه کنند.
• وضعیت مالی آنها با وجود استقرار صنایع عظیم مناسب نیست و ۹۵ درصد مردم شازند زیر خط فقر هستند.
محمدحسن آصفری، نماینده اراک در مجلس:
• ۳۰۰ نفر به دلیل آلایندگی نیروگاه شازند، مبتلا به سرطان شدند.
• بر اساس ماده ۲۳۴ قانون، از معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان محیط‌زیست شکایت کردیم.
• ماجرای آلودگی هوای شهر اراک مدت‌هاست که در کمیسیون‌های مختلف مجلس شورای اسلامی مطرح می‌شود.
• ۴۰ نفر از نمایندگان امضاء کرده‌اند که معاون رئیس‌جمهور باید در این زمینه پاسخ دهد. وزیر نفت هم به مجلس فراخوانده شده است.
• حتی به رئیس‌جمهور به دلیل اجرا نشدن قانون هوای پاک تذکر دادیم، اما نتیجه‌ای نداشت.
خلاصه گزارش روزنامه ایران با عنوان «همه دکترها، کزاز را می‌شناسند» { ۲۶ شهریور ۱۳۹۷، شماره ۶۸۷۸}
• آلودگی‌های ناشی از «پالایشگاه نفت، پتروشیمی و نیروگاه حرارتی» در روستای کزاز ( در بخش مرکزی شازند) با بیش از ۲ هزار نفر جمعیت در ۲۰ کیلومتری اراک، موجب افزایش سرطان، نازایی، جنین‌های بدون قلب، معلولیت‌های کودکان، بیماری‌های پوستی و در نهایت مرگ و میر شده است.
• به گفته اهالی این روستا، هر کس برای درمان به درمانگاه می‌رود، دکترها می‌گویند عامل بیماری «پالایشگاه» است.
• مصطفی عرب، فرماندار شازند اظهارات شهروندان این منطقه را تایید می‌کند. او معتقد است در کل شهرستان شازند، آلاینده‌های صنعتی، «تأثیرات زیادی روی آب، خاک و سلامت مردم» گذاشته است.
• مهدی بخشی، عضو شورای شهر شازند، «جانمایی نادرست» صنایع سنگینی مانند پالایشگاه، پتروشیمی و نیروگاه حرارتی را «ظلم» به مردم این منطقه خواند.
• کزاز یکی از روستاهایی است که به «علت نزدیکی به پالایشگاه به وفور بیماری‌هایی مانند سرطان و بیماری‌های پوستی، سقط جنین و نازایی در بین اهالی‌اش شیوع دارد».
• اغلب مردم این منطقه بیمار هستند و زمین‌های کشاورزی و دام‌های آنها نیز دچار مسمومیت است.
دیگر نقل‌قول‌ها در گزارش روزنامه شهروند درباره شازند:
انصاری، مدیرکل محیط‌زیست مرکزی:
متاسفانه هرگاه حجم تولید پالایشگاه شازند بنا به ضرورت اعلامی از کشور افزایش می‌یابد بر حجم آلایندگی نیز افزوده می‌شود.
اگر حجم تولیدات پالایشگاه در حد استانداردهای تعریف شده باشد هرگز شاهد افزایش حجم آلاینده‌ها نخواهیم بود.
شیرازی‌زاده، مدیرعامل شرکت پالایش نفت شازند:
۱۶ میلیون لیتر بنزین یورو ۴ تولید می‌کنیم که در تهران، مرکزی و البرز توزیع می‌شود. آلایندگی پالایشگاه در حد مجاز است.
لازم به یادآوری است:
• دهه گذشته هر بار بحث آلودگی در استان مرکزی مطرح شده، خیلی‌ها انگشت اتهام را به سمت صنایع شازند نشانه رفتند.
• مسئولان پالایشگاه در سال ۹۲ اعلام کردند تولید نفت کوره (مازوت) را برای کاهش آلودگی هوا تا ۸۰ درصد کاهش می‌دهند تا الگویی برای صنایع شوند.
• پژوهش‌ها نشان داده که آلاینده‌های صنایع پتروشیمی، می‌تواند بیماری‌های مختلفی ایجاد کند.
• اقامت در نزدیکی این صنایع خطر ابتلا به سرطان‌های کبد، ریه، مغز و خون را بالا می‌برد.
• از دیگر خطرات آلاینده‌های صنایع پتروشیمی می‌توان به ناباروری و تولد نوزادان دارای نقص ژنتیکی اشاره کرد.