هیچ استارتاپ ایرانی تاکنون نتوانسته به ارزش یک میلیارد دلار برسد.

اسنپ و دیجی‌کالا در سال ۹۷ ادعا کردند یونی‌کورن شده‌اند؛ ولی با افزایش نرخ ارز، ارزش ریالی این دو مدعی کاهش یافت. به گفته مدیرعامل اسنپ، به جز نرخ ارز، عوامل دیگری مانند تحریم، تورم و ریسک سرمایه‌گذاری در ارزش‌گذاری تاثیر دارد و همچنین دیتاها باید درون یک سری فرمول قرار بگیرد تا ارزش‌گذاری مشخص شود. با توجه به آخرین دیتاهای اسنپ و مقایسه آن با شرکت کریم که در آخرین قیمت‌گذاری ۳.۲ میلیارد دلار خریداری شد، می‌توان اسنپ را یونی‌کورن دانست. به گفته یک مقام آگاه درباره دیجی‌کالا، تا زمانی که خرید‌ و فروشی اتفاق نیفتد، نمی‌توان گفت یک استارتاپ یونی‌کورن است یا خیر. بر اساس نتایج این گزارش نمی‌توان به صورت صددرصد گفت در ایران تاکنون هیچ استارتاپی به یک میلیارد دلار نرسیده است و این ادعا دقیق نیست.

یک کاربر در توییتر به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد مدعی شده است که: «تاکنون هیچ استارتاپ ایرانی نتوانسته به ارزش یک میلیارد دلار برسد. درست در همین زمان که استارتاپ‌های ایرانی در کشوری با این همه پتانسیل برای رشد، برای زنده ماندن دست ‌و پا می‌زنند، استارتاپ ارمنستانی پیکس‌آرت‌ (PicsArt) توانسته است با جذب سرمایه ۱۳۰ میلیون دلاری از «سافت بانک» به ارزشی بیش از یک میلیارد دلار برسد و به اولین یونی‌کورن ارمنستان تبدیل شود؛ درحالی که جمعیت کل ارمنستان چیزی در حدود ۳ میلیون نفر است، تعداد کاربران فعال یک استارتاپ از این کشور، توانسته به چیزی در حدود ۱۵۰ میلیون نفر برسد.»

اسماعیل قادری‌فر، رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی معاونت علمی ریاست جمهوری در پیامی به فکت‌یار گفت: «این خبر قطعا اشتباه است؛ چرا که استارتاپ‌هایی مثل دیجی‌کالا، اسنپ، آپارات، فیلیمو، تپسی و … تبدیل به یونی‌کورن شده‌اند.»

در مقاله‌ای از hamyar.co به تاریخ ۵ تیر ۹۸ آمده است: «در اردیبهشت سال ۹۷، مدیرعامل شرکت اسنپ ادعا کرد که ارزش این شرکت بین ۱.۴ تا ۱.۷ میلیارد دلار است و این یعنی اسنپ هم تبدیل به یک شرکت یونی‌کورن شده است؛ اما بعد از افزایش چند برابری نرخ ارز در سالی که گذشت، مطمئناً دیگر نمی‌توان اسنپ را جزو شرکت‌های یونی‌کورن دانست. دیجی‌کالا هم که عنوان پربازدیدترین سایت فروشگاهی خاورمیانه را یدک می‌کشد تا مرز یونیکورن شدن پیش رفت اما این شرکت هم به دلیل افزایش نرخ ارز از این موضوع فاصله گرفته است.»

محمد خلج، مدیرعامل اسنپ، درباره این خبر به فکت‌یار گفت: «در ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها در گام آخر، آن چیزی که مطرح می‌شود تبدیل ریال به یورو و دلار است. اتفاق بزرگی که در این حوزه افتاد، شرکت‌های استارتاپی، ارزش خودشان را که مربوط به قبل از افزایش نرخ ارز بود حفظ کردند و بهبود دادند. شرکت‌هایی مانند اسنپ و دیجی‌کالا نزدیک به یونی‌کورن شدن هستند یا با یکسری از مارکترها و ضرایب، ادعای یونی‌کورن شدن دارند ولی این زمانی عملی می‌شود که ارزش‌گذاری واقعی روی رقم یک میلیارد دلار انجام بگیرد و وقتی که ارزش آن مورد قبول سرمایه‌گذار جدید واقع می‌شود، ملاک ارزش‌گذاری است. ما یک زمانی با نرخ ارز کمتر این ادعا را داشتیم ولی الان با افزایش نرخ ارز، ارزش‌گذاری شرکت‌ها فقط برای حفظ شرایطشان به دوران قبل از افزایش نرخ ارز است. خلج در ادامه گفت: نرخ ارز یکی از عوامل است. ریسک سرمایه‌گذاری، تورم، تحریم‌ها و خیلی موارد دیگر بر روی ارزش‌گذاری تاثیر‌گذار است. شرکت‌ها با همه ضرایب منفی و نرخ تورم و کاهش ارزش پول، کماکان سعی کردند ارزششان را حفظ کنند. در حال حاضر با توجه به تعداد سفر، تعداد کاربر و درآمد محاسبه شده، ارزش اسنپ به حدود یک میلیارد دلار رسیده است ولی نمی‌توان دقیق گفت که قطعا به این رقم رسیده است. این را باید از روی ارزش کمپانی و مورد قبول بودن آن از نظر سهام‌دار جدید و گذاشتن دیتاها در فرمول‌های خاص به دست آورد. برای ارزش‌گذاری، یک رنجی از قیمت تعیین می‌شود و نقطه‌ای محاسبه نمی‌شود. با توجه به عوامل مختلف شاید بشود اسنپ را یونی‌کورن دانست. البته بحث دیگر، تطبیق شرکت‌ها است. اگر اسنپ را با شرکتی مانند «کریم» با توجه با رکوردها، کاربران و میزان سفر مقایسه کنیم، آن شرکت از اسنپ بسیار کمتر است که در آخرین قیمت‌گذاری حدود ۳.۲ میلیارد دلار خریداری شده است. بر اساس این مقایسه‌های تطبیقی می‌توان اسنپ را یونی‌کورن دانست.»

فکت‌یار در تماسی دیگر با یک مقام آگاه درباره شرکت دیجی‌کالا سوال کرد و او پاسخ داد: «این سوال را نمی‌توان دقیق پاسخ داد. ارزش هر کسب‌و‌کاری وقتی مشخص می‌شود که معامله‌ای انجام بشود و تا زمانی که این اتفاق نیفتد، نمی‌توان ارزش آن محصول را مشخص کرد. آخرین خرید و فروش دیجی‌‌کالا در سال ۹۵ – ۹۶ اعلام شد که ۲۰ درصد آن به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار فروخته شد. بعد از آن چون معامله‌ای انجام نشده، نمی‌توان ارزیابی دقیقی از دیجی‌کالا داشت.»