این گزارش برمبنای تحقیقی درباره میزان علاقه کاربران آمریکایی توییتر به سیاست و مطالعه کاربران توییتر فارسی توسط فکت‌یار پیرامون همین موضوع نوشته شده است.
مقاله مورد استناد در این مطلب، مقاله‌ای از مجله Science Advances با عنوان «اکثر کاربران، نخبگان سیاسی را در توییتر دنبال نمی‌کنند و تعاملات آن دسته که نخبگان سیاسی را دنبال می‌کنند، نهایتا منجر به افزایش همسویی ایدئولوژیک می‌شود.» و گزارش تحلیلی فکت‌یار نیز پیرامون میزان علاقه مردم به محتوای سیاسی، بر اساس لیستی تعمیم‌پذیر از کاربران توییتر فارسی است.
مقاله بررسی فعالیت سیاسی کاربران آمریکایی توییتر
در این مقاله داده‌های ۴ساله (۲۰۱۶-۲۰۱۹) ۵/۱ میلیون کاربر رندوم آمریکایی در توییتر جمع‌آوری شد و برای بررسی میزان علاقه کاربران به محتوای سیاسی، لیستی از نخبه‌های سیاسی (شامل سیاستمداران، کارشناسان سیاسی و رسانه‌های سیاسی) تهیه شد. نخبه‌های سیاسی از نظر موضع‌گیری سیاسی به سه گروه جمهوری‌خواه، آزادی‌خواه و میانه‌رو تقسیم شدند که چون گروه خودی و غیرخودی برای افراد میانه‌رو نمی‌توان تصور کرد، میانه‌روها از این بررسی حذف شدند.
سه رفتار کاربران نسبت به نخبه‌های سیاسی در این مقاله مطالعه شده است:
۱- اطلاعات مربوط به فالوکردن نخبه‌های سیاسی درون‌گروهی یا برون‌گروهی (این دسته‌بندی بر حسب مواضع سیاسی است)
۲- اطلاعات مربوط به ریتوییت توییت‌های درون‌گروهی یا برون‌گروهی
۳- اطلاعات مربوط به کوت‌کردن (ریتوییت همراه با نظر) توییت‌های درون‌گروهی یا برون‌گروهی
منظور از درون‌گروهی یا برون‌گروهی افرادی است که از نظر مواضع سیاسی با کاربران در یک گروه یا خارج از آن قرار می‌گیرند.
نتایج کلیدی مقاله بررسی فعالیت سیاسی کاربران آمریکایی توییتر
نتایج کلیدی این بررسی موارد زیر بود:
- ۶۰ درصد کاربران آمریکایی هیچ نخبه سیاسی‌ای را فالو نمی‌کنند. یعنی به طور کلی، اکثر کاربران آمریکایی توییتر به اندازه کافی به سیاست علاقه ندارند که حتی یک نخبه سیاسی یا رسانه‌ای را از لیست تهیه‌شده دنبال کنند.
- از میان ۴۰ درصد باقیمانده کاربران که حداقل ۱ نخبه سیاسی را دنبال می‌کنند، ۹۰ درصدشان افرادی همسو با مواضع سیاسی خود و از میان گروه‌های سیاسی خودی را برمی‌گزینند و تنها ۱۰ درصدشان نخبگان سیاسی غیرهمسو با خود را دنبال می‌کنند.
- کاربران توییت‌های نخبه‌های سیاسی از گروه‌های خودی را ۱۳ برابر بیشتر از توییت‌های نخبه‌های غیرخودی به اشتراک می‌گذارند.
- ۶۳ درصد توییت‌هایی که کوت می‌شوند (ریتوییت همراه با اضافه کردن نظر شخصی)، مربوط به توییت‌های افرادی از نخبه‌های گروه‌های غیرخودی هستند که همراه با نظرات منفی و مقابل نظرات صاحب توییت بازنشر می‌شوند.
به‌عبارت دیگر، کاربران هنگام اشتراک‌گذاری توییت‌های برون‌گروهی، با درصد بالاتری آن‌ها را همراه با نظرات منفی برای بیان مواضع خود، بازنشر کنند.
- جمهوری‌خواهان دو برابر آزادی‌خواهان مطالبی از گروه‌های خودی بازنشر می‌کنند.
- فقط ۲۳درصد کاربران سه یا تعداد بیشتری از نخبه‌های سیاسی را فالو می‌کنند.
در نهایت این پژوهش نشان می‌دهد که فعالیت کاربران و تعاملات آن‌ها با نخبه‌های سیاسی در توییتر منجر به افزایش همسویی ایدئولوژیک می‌شود. برای فهم بهتر این موضوع فرض کنید این پژوهش روی کاربران توییتر فارسی انجام شده باشد. در چنین حالتی، نتایج این پژوهش باید نشان دهد که، برای مثال، کاربران اصلاح‌طلب بیشتر شخصیت‌های سیاسی اطلاح‌طلب را فالو می‌کنند و مطالب آن‌ها را بازنشر می‌کنند و بیشتر مطالب مربوط به شخصیت‌های سیاسی اصولگرایان را همراه با نظرات منفی کوت می‌کنند و برعکس. (توجه شود مثال بالا فرضی است و برای انتقال بهتر مفهوم آورده شده است)
گزارش تحلیلی فکت‌یار پیرامون میزان علاقه مردم به محتوای سیاسی
فکت‌یار نیز در یکی از گزارش‌های تحلیلی خود به بررسی میزان علاقه مردم به محتوای سیاسی، بر اساس لیستی تعمیم‌پذیر از کاربران توییتر فارسی پرداخت. با استفاده از نمونه‌ای تعمیم‌پذیر (بر اساس سن، جنسیت و استان) از اکانتهای توییتر فارسی (۳۰۱۰ اکانت)، برای بررسی اینکه چند درصد مردم به محتوای سیاسی علاقه دارند از ۴ روش استفاده کردیم:
۱- محاسبه درصد کاربرانی که حداقل یکی از سیاستمداران (۲۱۱ اکانت) را فالو کرده‌اند: ۴۵ درصد
۲- محاسبه درصد کاربرانی که حداقل یکی از اکانتهای خبری (۵۶ اکانت) داخلی یا خارجی را فالو کرده‌اند: ۵۱ درصد
۳- محاسبه درصد کاربرانی که حداقل یکی از اینفلوئنسرهای سیاسی (۲۵۵ اکانت) را فالو کرده‌اند: ۶۶ درصد
۴- محاسبه درصد کاربرانی که حداقل یکی از هر سه لیست بالا (سیاستمداران، اکانتهای خبری، اینفلوئنسرهای سیاسی) را فالو کرده‌اند: ۷۳ درصد
۵- محاسبه درصد کاربرانی که حداقل سه نفر از هر سه لیست بالا را فالو کرده‌اند: ۵۱ درصد
لازم به ذکر است که در این گزارش در مقایسه با گزارش قبلی، لیست اکانتهای سیاسی تغییر کرده و به‌روز رسانی شده‌اند و تعداد بیشتری اکانت سیاسی به لیست قبلی اضافه شده است. برای مطالعه دقیق روش کار به پست «میزان علاقه مردم به محتوای سیاسی» فکت‌یار مراجعه کنید.
خلاصه و نتیجه بررسی
با بررسی نتایج به‌دست آمده از مقاله اول و مقایسه آن با نتایج گزارش فکت‌یار، به‌نظر می‌رسد کاربران ایرانی به‌نسبت کاربران آمریکایی بیشتر به محتوای سیاسی علاقه دارند.
نتایج مقاله اول نشان می‌دهد که تعامل کاربران آمریکایی که به محتوای سیاسی علاقه دارند در جهتی است که به همسویی سیاسی و ایدئولوژیک بیشتر کاربران منجر می‌شود.